Άνοιξη 1948 και ο εμφύλιος πόλεμος μαίνεται... Στα αστικά κέντρα τα έκτακτα στρατοδικεία καταδικάζουν σε θάνατο και σε εκτοπισμό χιλιάδες. Το Μακρονήσι είναι γεμάτο όμως έξω από τα τείχη των πόλεων οι ανάρτες του Δημοκρατικού Στρατού έχουν διεισδύσει στον Κιθαιρώνα και την Πάρνηθα φτάνοντας σχεδόν ως τα κράσπεδα της Αθήνας.
Το αθηναϊκό κράτος ενισχυμένο με την άπλετη αμερικανική βοήθεια που έχει αρχίσει πια να έρχεται αποφασίζει να χτυπήσει την Ρούμελη, την καρδιά της ηπειρωτικής Ελλάδας και της Εθνικής Αντίστασης ήδη από τα χρόνια της κατοχής.
Το σχέδιο "Χαραυγή" ετοιμάζεται. Θέατρο των επιχειρήσεων θα είναι ένα τετράπλευρο με περίμετρο 350 χιλιομέτρων του οποίου νότια πλευρά ειναι ο Κορινθιακός κόλπος στο οποίο οι αντάρτες θα εγκλεισθούν και θα εξοντωθούν.
Χάρτης της επιχείρησης "Χαραυγή"
Στο μεταξύ έχει ήδη αρχίσει η εκκένωση της υπαίθρου από τις κυβερνητικές δυνάμεις ώστε οι αντάρτες να μην βρισκουν υποστήριξη και πληροφορίες. Είναι η τακτική δημιουργίας "νεκρών ζωνών". Οι χωρικοί στοιβάζονται στους καταυλισμούς "ανταρτόπληκτων" στις πόλεις αποτελώντας και τον πρώτο σπόρο της μετεμφυλιακής αστυφιλίας καθώς πολλοί δεν επέστρεψαν στις εστίες τους ποτέ....
Οι δυνάμεις που μαζεύονται ειναι μεγάλες απο μεριάς κυβερνητικού στρατού:
Τρεις Μεραρχίες με 27 τάγματα, 16 εθνοφρουράς, 6 χωροφυλακής, 2 μοίρες καταδρομών, 48 πυροβόλα, ένα σύνταγμα θωρακισμένων, ομάδες ΜΑΥ και αεροπορία απέναντι στην δεύτερη μεραρχία των ανταρτών που αριθμεί περίπου 2.500 άνδρες και γυναίκες.
Η εξόρμηση του στρατού ειναι στις 15/4 η "Χαραυγή" ξεδιπλώνει τη σιδερένια σκούπα της και σαρώνει τη Ρούμελη, οι υποδομές των ανταρτών που δινουν μάχες και ελίσσονται διαρκώς, δέχονται πλήγματα ενώ "τμήματα φράξεως" κλείνουν τις διόδους διαφυγής από τον σιδερένιο κλοιό...
Ατέλειωτες πορείες...
Ο στρατός όμως αδυνατεί να δώσει το αποφασιστικό πλήγμα ενώ θεωρεί πως έχει την ΙΙ μεραρχία κλεισμένη στη φάκα και αργά η γρηγορα θα την συντρίψει. Οι πολιτικάντηδες του κράτους της Αθήνας πανηγυρίζουν πως θα φέρουν τους "συμμορίτες" δεμένους στην Καρδίτσα...
Ωστόσο η ΙΙ μεραρχία δεν έχει πεί την τελευταία της λέξη ειναι 30/5 του 1948, η ματωμένη εκείνη άνοιξη κοντεύει να τελειώσει πια και οι προφυλακές της συναντούν τμήματα φράξεως στο Πυργούλι στο πέρασμα για τα Αγραφα... οι αντάρτες επιτίθενται με οπλοπολυβόλα, αρκετοί θερίζονται από τα εχθρικά πυρά όμως δρόμος επιστροφής δεν υπάρχει, η επίθεση συνεχίζεται με πείσμα και ο κλοιός σπάζει η μεραρχία διαφεύγει στο χώρο των Αγράφων φτάνοντας στο οροπέδιο της Νευρόπολης που ήταν το αντάρτικο αεροδρόμιο στα χρόνια της κατοχής και που το έχει κατακλύσει η τεχνητή λίμνη Πλαστήρα πια...
Άγρυπνοι, εξουθενωμένοι και μπαρουτοκαπνισμένοι οι άνδρες και γυναίκες που την απότελούν έχουν μια μικρή ανάπαυλα από τον αδερφοκτόνο πόλεμο.
Το σχέδιο περικύκλωσης αποτυγχάνει και ο αμερικανός στρατηγός Βαν Φλητ που παρακολουθεί τις επιχειρήσεις διατάσει κυρώσεις κατά της ηγεσίας της Χ Μεραρχίας του κυβερνητικού στρατού…
Σχεδιάγραμμα της μάχης στο Πυργούλι
Η ΙΙ μεραρχία με επικεφαλής τον αξέχαστο Διαμαντή θα ξαναπέρναγε στα φυσικά της λημέρια στη Ρούμελη μετά από λίγο. Αυτή η φορά όμως θα ήταν και η τελευταία...
Μάνα μη στενάζεις
μάνα μη θρηνείς
τώρα πέφτουν οι θρόνοι
και τραντάζει η γης.
Η αυγή χαράζει
πάνω στα βουνά
ο εχθρός λουφάζει
φτάνει η λευτεριά!
